Αθέμιτη σύμπραξη για την αύξηση των τιμών αγοράς εξοπλισμού

Υπήρχαν υπόνοιες για παρατυπίες ύστερα από διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης στο πλαίσιο της οποίας η τιμή του εξοπλισμού αυξήθηκε δραστικά.  Οι υποψίες του δημόσιου οργανισμού ότι τα υποβληθέντα έγγραφα ήταν πλαστά προέκυψαν κατόπιν αξιολόγησης των υποβληθέντων εγγράφων

Κατόπιν αρχικής διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης, ο δικαιούχος ισχυρίστηκε ότι υπήρχε σφάλμα στις τεχνικές προδιαγραφές του εξοπλισμού και ότι απαιτούνταν διορθώσεις.  Λόγω αυτού, διοργανώθηκε δεύτερη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης. Ο δημόσιος οργανισμός είχε υπόνοιες ότι στον αρχικό διαγωνισμό ο δικαιούχος είχε εσφαλμένα καθορίσει την τιμή σε ευρώ αντί του εθνικού νομίσματος, και αποφάσισε να οργανώσει νέα διαδικασία ώστε να διορθωθεί το σφάλμα.

Η σύμβαση ανατέθηκε στον ίδιο προμηθευτή και στους δύο διαγωνισμούς· ωστόσο, η τιμή του εξοπλισμού αυξήθηκε στο πλαίσιο της δεύτερης διαδικασίας. Ο εξοπλισμός ήταν κατά 442 000 EUR ακριβότερος στο πλαίσιο του δεύτερου διαγωνισμού σε σύγκριση με την πρώτη διαδικασία. Περίπου το 35 % των επιλέξιμων δαπανών (497 997,49 EUR) επρόκειτο να ανατεθεί στον δικαιούχο μετά τη δεύτερη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης.

Ο δημόσιος οργανισμός διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε καμία αποδεδειγμένη σχέση μεταξύ του προμηθευτή που είχε κερδίσει τον διαγωνισμό (υπεργολάβου) και του πραγματικού κατασκευαστή του εξοπλισμού. Προέκυψε ότι ο δικαιούχος είχε συνωμοτήσει με τον προμηθευτή με στόχο να υπεξαιρέσουν κεφάλαια υποβάλλοντας πλαστά έγγραφα για την εξασφάλιση χρηματοδότησης τον Δεκέμβριο του 2010, και διόγκωσε την τιμή του απαιτούμενου εξοπλισμού κατά τη δεύτερη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι ο επιλεγείς προμηθευτής είχε διαγραφεί από το μητρώο ΦΠΑ σε άλλο γειτονικό κράτος μέλος.  Η απάτη διαπράχθηκε μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου 2010.

Η υπόθεση αυτή αφορούσε τον δικαιούχο των κεφαλαίων και τον προμηθευτή. Ο δημόσιος οργανισμός άρχισε να υποψιάζεται ότι επρόκειτο για απάτη μετά την παραλαβή αίτησης πληρωμής από τον δικαιούχο τον Δεκέμβριο του 2010. Ο οργανισμός ερεύνησε τις ύποπτες περιστάσεις και ζήτησε συμπληρωματικές πληροφορίες από τον δικαιούχο, τον κατασκευαστή του εξοπλισμού και την κρατική υπηρεσία εσόδων. Εξετάστηκε η αίτηση χρηματοδότησης του δικαιούχου, συμπεριλαμβανομένων των εγγράφων για τη συμφωνία αγοράς του εξοπλισμού. Διαπιστώθηκε ότι τα υποβληθέντα έγγραφα ήταν πλαστά. Συνεπώς, τον Δεκέμβριο του 2011, ο δημόσιος οργανισμός απέρριψε την αίτηση χρηματοδότησης και απέστειλε αίτηση στην κρατική αστυνομία για την έναρξη ποινικής έρευνας.

 Τον Ιούλιο του 2015, το εθνικό δικαστήριο έκρινε ένοχους τους τρεις κατηγορουμένους και επέβαλε χρηματικές ποινές. Δύο εκ των τριών υποχρεώθηκαν να καταβάλουν χρηματικές ποινές ύψους 21 600 EUR έκαστος και ο τρίτος κατηγορούμενος υποχρεώθηκε να καταβάλει 10 800 EUR σύμφωνα με τον εθνικό ποινικό νόμο για απόπειρα εγκλήματος, καθώς και για απάτη που διαπράχθηκε σε μεγάλη κλίμακα ή σε οργανωμένη ομάδα. Ο δικαιούχος υποχρεώθηκε να καταβάλει χρηματική ποινή ύψους 18 000 EUR δυνάμει του εθνικού ποινικού δικαίου.  Η απάτη δεν οδήγησε στην απώλεια κονδυλίων. Το ποσό των 497 997,49 EUR που επρόκειτο να χορηγηθεί ως χρηματοδότηση δεν καταβλήθηκε, καθώς η δόλια συμπεριφορά αποκαλύφθηκε πριν από την καταβολή της πληρωμής.

Στην περίπτωση αυτή, η κύρια δυσκολία ήταν ότι η συλλογή των αποδεικτικών στοιχείων για την υπόθεση ήταν χρονοβόρα.  Από την άλλη πλευρά, κατά τη διάρκεια της δίκης, οι κατηγορούμενοι παραδέχθηκαν την ενοχή τους και, ως εκ τούτου, δεν ασκήθηκε έφεση με αποτέλεσμα η δίκη να μην έχει μεγάλη διάρκεια, όπως συμβαίνει συνήθως.

Παρότι οι ισχύουσες διαδικασίες αποδείχθηκαν κατάλληλες για τον έγκαιρο εντοπισμό της απάτης, οι διαδικασίες του οργανισμού κατέστησαν λεπτομερέστερες μετά την υπόθεση αυτή. Βελτιώθηκε και ενισχύθηκε το σύστημα εσωτερικού ελέγχου.