Περιγραφή
Το έργο αφορά την παράδοση 6 ειδικών οχημάτων για τις ανάγκες του δικαιούχου (της περιφερειακής δημόσιας αρχής) στο πλαίσιο προγράμματος στήριξης του ΕΤΠΑ. Ο δικαιούχος προκήρυξε διαγωνισμό για την επιλογή αναδόχου για την παράδοση των 6 εξειδικευμένων οχημάτων.
Σχετικό/-α ΕΔΕΤ
Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)
Είδος παρατυπίας
Καμία παρατυπία
Μηχανισμός αναφοράς
Η υπόθεση αναφέρθηκε ως παρατυπία από τη διαχειριστική αρχή κατά την αρχική υλοποίηση του έργου.
Αναφορά IMS
Ναι (Η υπόθεση αναφέρθηκε για πρώτη φορά ως υπόθεση παρατυπίας, μια δεύτερη παρακολούθηση την ταξινόμησε εκ νέου ως εικαζόμενη απάτη, χωρίς, ωστόσο, να αποδειχθεί απάτη).
Κόκκινη/-ες σημαία/-ες
|
Η εικαζόμενη απάτη έλαβε χώρα κατά το αρχικό στάδιο του έργου και προέκυψε από υποψίες ότι ο οικονομικός φορέας κέρδισε τη δημόσια σύμβαση χωρίς να έχει την ικανότητα να παραδώσει τον εξοπλισμό. Οι ενδείξεις και τα προειδοποιητικά σήματα απάτης που ήγειραν την υποψία ήταν τα εξής:
|
Περιγραφή της μεθόδου απάτης
|
Μια διεθνής κοινοπραξία «X» κέρδισε την προσφορά για την παράδοση των εξειδικευμένων οχημάτων. Το έργο ενέπιπτε στην αρμοδιότητα της διαχειριστικής αρχής Υ (του αρμόδιου υπουργείου) Υπήρχαν υπόνοιες ότι η κοινοπραξία προσπαθούσε να επωφεληθεί παράνομα από κονδύλια της ΕΕ και ότι ενδεχομένως είχε υποστηριχθεί από τη διαχειριστική αρχή για να κερδίσει την προμήθεια, μολονότι ο ανάδοχος δεν είχε την ικανότητα να παραδώσει τον εξειδικευμένο εξοπλισμό. Μετά την έναρξη έρευνας, ο ανάδοχος κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για την παράδοση του εξοπλισμού και διοργάνωσε πολλαπλές συναντήσεις στο εξωτερικό όπου παρήχθη πράγματι ο εξειδικευμένος εξοπλισμός. Ο εθνικός εταίρος της κοινοπραξίας επισήμανε ότι η έλλειψη ικανότητας δεν αφορούσε τον ίδιο, αλλά οφειλόταν στον αλλοδαπό εταίρο τους. Παρά την αρχική αποτυχία υλοποίησης του έργου και την πιθανή έλλειψη εμπειρίας και ικανότητας παράδοσης των αγαθών, ο ανάδοχος κατάφερε, τελικά, να παραδώσει τον εξοπλισμό από το εξωτερικό. Ο ανάδοχος υπέβαλε επιστολές προθέσεων από εταιρείες που κατασκευάζουν τον εν λόγω εξοπλισμό. Κατά την πρώτη παράδοση των 2 οχημάτων ήταν παρόντες εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οι οποίοι διαπίστωσαν ότι τα οχήματα πληρούσαν τα κριτήρια του έργου. Ο οικονομικός φορέας παρέδωσε τον εξοπλισμό για τους σκοπούς του έργου της περιφερειακής δημόσιας αρχής. |
Πώς εντοπίστηκε η απάτη
|
Η AFCOS έλαβε καταγγελία ότι ο ανάδοχος της υπόθεσης δεν είχε την ικανότητα να υλοποιήσει το έργο. Παράλληλα, η OLAF άρχισε έρευνα σχετικά με το ίδιο έργο και ζήτησε τη συνδρομή των εθνικών αρχών βάσει του κανονισμού 2185/96 σχετικά με τους σχετικά με τους ελέγχους και εξακριβώσεις που διεξάγει επιτοπίως η Επιτροπή με σκοπό την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από απάτες και λοιπές παρατυπίες. Οι εθνικές αρχές προετοίμασαν επιτόπιο έλεγχο και επισκέφθηκαν το γραφείο του αναδόχου από κοινού με την ομάδα έρευνας της OLAF. Μετά την έναρξη του επιτόπιου ελέγχου, ο ανάδοχος αποφάσισε να αρνηθεί στους ελεγκτές την πρόσβαση στις εγκαταστάσεις του γραφείου και δεν τους επέτρεψε να λάβουν στοιχεία σχετικά με το έργο. Τη στιγμή εκείνη τα 6 εξειδικευμένα οχήματα δεν είχαν παραδοθεί. Ο επιτόπιος έλεγχος δεν πραγματοποιήθηκε, καθώς τη στιγμή εκείνη δεν υπήρχαν σχετικές διατάξεις στην εθνική νομοθεσία για την παροχή συνδρομής στην OLAF σε περιπτώσεις που ο οικονομικός φορέας αντιδρά στον επιτόπιο έλεγχο στην OLAF. Ως αποτέλεσμα αυτής της εμπειρίας, τροποποιήθηκε ο νόμος περί δημόσιας υπηρεσίας χρηματοοικονομικής επιθεώρησης και δημιουργήθηκε ένα νέο κεφάλαιο 3α με τίτλο «Ανάθεση βοήθειας στους επιθεωρητές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη χορήγηση πρόσβασης σε εγκαταστάσεις και/ή έγγραφα για τη διενέργεια επιτόπιων εξακριβώσεων και ελέγχων βάσει του κανονισμού (Ευρατόμ, ΕΚ) αριθ. 2185/96 του Συμβουλίου, της 11ης Νοεμβρίου 1996, σχετικά με τους ελέγχους και εξακριβώσεις που διεξάγει επιτοπίως η Επιτροπή με σκοπό την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων από απάτες και λοιπές παρατυπίες». Ωστόσο, η αντίσταση του αναδόχου στον επιτόπιο έλεγχο αποτέλεσε κόκκινη σημαία ότι μπορεί να υπήρχε κάποιο πρόβλημα. Οι εθνικές αρχές κίνησαν έρευνα, παράλληλα με την υπόθεση που είχε κινηθεί στο επίπεδο της OLAF. Η υπόθεση παραπέμφθηκε στην εισαγγελία. Οι αρχές δεν κατάφεραν να αποδείξουν ότι η αρχική πρόθεση της εταιρείας ήταν η κατάχρηση των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ με τη βοήθεια των δημόσιων υπαλλήλων της διαχειριστικής αρχής. Σύμφωνα με την απόφαση του εισαγγελέα που είχε επιληφθεί της υπόθεσης δεν υπήρχαν επαρκείς λόγοι για να αποδειχθεί οποιαδήποτε εμπλοκή της διαχειριστικής αρχής ή πρόθεση από την πλευρά της «κοινοπραξίας». Το έργο υλοποιήθηκε και καταβλήθηκαν τα κονδύλια. Η υπόθεση παρατυπίας έκλεισε. |
Δυσκολίες που προέκυψαν
Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του έργου, μια ομάδα ερευνητών της OLAF, με τη συνδρομή της βουλγαρικής AFCOS, προσπάθησε να διενεργήσει επιτόπιο έλεγχο αλλά ο οικονομικός φορέας αντέδρασε. Η αδυναμία παροχής συνδρομής στην OLAF κατά τη διάρκεια του επιτόπιου ελέγχου οδήγησε σε τροποποιήσεις της εθνικής νομοθεσίας.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, θα μπορούσε να υποτεθεί ότι, λόγω των δραστηριοτήτων ελέγχου της OLAF, της AFCOS και των εθνικών αρχών, το έργο υλοποιήθηκε παρά την αρχική αποτυχία. Η δυσκολία ήταν να αποδειχθεί η πρόθεση απάτης εκ μέρους οποιασδήποτε εταιρείας ή οποιουδήποτε μέρους της κοινοπραξίας. Τελικά, το έργο υλοποιήθηκε, η προδικαστική διαδικασία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν διαπράχθηκε απάτη και ότι δεν υπήρξε απώλεια κονδυλίων. Ωστόσο, αργότερα ο οικονομικός φορέας κρίθηκε ένοχος απάτης στο πλαίσιο άλλου έργου.
Αδυναμίες που εντοπίστηκαν
|
Η πρώτη αδυναμία ήταν η έλλειψη διατάξεων που να επιτρέπουν στις εθνικές αρχές να συνδράμουν την OLAF σε περίπτωση που ένας οικονομικός φορέας αντιδράσει στον επιτόπιο έλεγχο. Αυτό επιλύθηκε με τροποποιήσεις της εθνικής νομοθεσίας. Η δεύτερη αδυναμία ήταν εντός της ίδιας της διαχειριστικής αρχής, όσον αφορά τις διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων και τα διαφορετικά επίπεδα ελέγχου, τα οποία υποτίθεται ότι θα αξιολογούσαν σωστά την ικανότητα της εταιρείας που θα κέρδιζε τον διαγωνισμό. Η αδυναμία αυτή αντιμετωπίστηκε με την επικαιροποίηση των κανονισμών της διαχειριστικής αρχής. |
.